Wyłączność operacyjna

W idealnej dla inwestora sytuacji założyciel startupu poświęca mu się w 100 proc., czyli przeznacza cały czas zawodowy na zajmowanie się sprawami spółki. W tym celu nakłada na foundera obowiązek wyłączności operacyjnej.

Dzięki tej klauzuli fundusz VC zyskuje niemalże pewność, że founder dokona wszelkich starań, aby rozwijać biznes, ponieważ jest to wtedy jego jedyne źródło dochodów. Inwestor nie chce ryzykować, że w momencie niepowodzeń founder przestanie się angażować wystarczająco mocno w działalność spółki i zamiast szukać rozwiązań na wyjście z trudnej sytuacji, skupi się na pozostałych biznesach, które przynoszą mu zysk.

Wyłączność operacyjna może dotyczyć obszarów niezwiązanych z sektorem, w którym działa startup. Może też odnosić się do zakazu prowadzenia biznesów już rozwiniętych czy do pracy etatowej foundera – w takich sytuacjach określa się czas, w którym założyciel startupu będzie musiał wycofać się z pozostałych zobowiązań. Bywa, że klauzula wyłączności operacyjnej obejmuje także hobby, czyli wprowadza ograniczenia co do jego uprawiania. Dzieje się tak, kiedy hobby pochłania założycielowi spółki względnie dużo czasu, co skutkuje brakiem dyspozycyjności.

Nie zawsze founder zobligowany jest do rezygnacji z dotychczasowej działalności. Fundusz VC – w ramach odstępstw od nakazu wyłączności operacyjnej – może postawić warunek, aby założyciel startupu jedynie mocno ograniczył swoją obecność w innej firmie. Rozwiązanie to ma uzasadnienie, jeśli firma, którą dodatkowo prowadzi founder, ma już ugruntowaną pozycję na rynku (zmniejsza to ryzyko dużego zaangażowania ze strony założyciela startupu).

Dla funduszy venture capital wymóg wyłączności operacyjnej bywa na tyle istotny, iż często nie podejmują zaawansowanych rozmów na temat zainwestowania w startup, zanim nie porozumieją się w tej sprawie z founderami. Dlatego warto rozstrzygnąć tę kwestię już podczas pierwszych negocjacji z inwestorem. Za naruszenie wyłączności operacyjnej mogą być przewidziane kary umowne, choć inwestorzy coraz rzadziej uwzględniają je w umowach.